5 Yıl İkamet ile Türk Vatandaşlığı Nasıl Kazanılır?

Türkiye’de 5 yıl ikamet şartıyla Türk vatandaşlığının kazanılması, yetkili makam kararı ile genel olarak Türk vatandaşlığı kazanılmasının temel şartlarından biridir. Türkiye’de 5 yıl ikamet, uzun dönem ikamet izni anlamına gelmektedir.

Yabancılar Hukukunda ve Türkiye’de ikamet gibi konularda uzman avukatlarımız tarafından hazırlanan bu yazımızda Türkiye’de 5 yıl ikamet ederek Türk vatandaşlığının kazanılması hakkında kapsamlı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Türk Vatandaşlığının Kazanılması

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda yer alan açıklamaya göre Türk vatandaşlığı, doğumla kazanma ve sonradan kazanma olmak üzere 2 farklı şekilde kazanılır.

Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı soy bağı veya doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanılır. Doğumla kazanılan vatandaşlık, doğumdan itibaren hüküm ifade eder.

Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı ise,

1. Yetkili makam kararı ile
2. Evlat edinilme ile
3. Seçme hakkının kullanılması ile

olmak üzere 3 ana başlığa ayrılır. Biz bu yazımızda yetkili makam kararı ile olan Türkiye’de 5 yıl ikamet şartıyla vatandaşlığın kazanılması yolunu inceleyeceğiz. Böylelikle aklınızda bulunan “5 senedir Türkiye’de oturuyorum vatandaşlık alabilir miyim?“, “3 senedir Türkiye’deyim vatandaşlık almam için ne yapmam lazım?”, “Aralıklarla ülkeye giriş çıkış yaptım nasıl vatandaşlık kazanırım” gibi sorulara cevap bulmaya çalışacağız. Yine de Türkiye’de vatandaşlık kazanmak için konusunda uzman bir avukat ile çalışmak size fayda sağlayacaktır.

Türkiye’de 5 Yıl İkamet Şartıyla Kalarak Vatandaşlık Nasıl Kazanılır?

Kişinin bu şartı sağlayıp sağlamadığı öğrenmek için Türk Vatandaşlık Kanunu m.15’te yer alan ikamet sürelerinin hesaplanmasına bakmamız gerekmektedir.

İlgili maddeye göre söz konusu yabancı, Türk kanunlarına uygun bir biçimde Türkiye’de oturmalıdır. Ayrıca yabancı kişi ülkeye usulüne uygun bir biçimde giriş yapmış olmalıdır. Bu usul kısaca şu şekildedir:

1. Sınır kapılarından giriş yapmış olmak
2. Sınır kapısında pasaport veya pasaport yerine geçen bir belge göstermek
3. Vize zorunluluğu varsa vize bulundurması
4. Ülkeye girişine izin verilmeyen kişilerden olmamak

Yukarıda belirtildiği üzere kişi ülkeye usulüne uygun bir biçimde girmiş olmalı ve Türk kanunlarına uygun bir biçimde Türkiye’de oturmalıdır. Ayrıca Türk vatandaşlığını kazanma talebinde bulunan yabancı, başvuru için aranan ikamet süresi içinde toplam 12 ayı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunabilir. Türkiye dışında geçirilen süreler bu Kanunda öngörülen ikamet süreleri içinde değerlendirilir.

5910 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu m.11’de yer alan genel olarak Türk vatandaşlığının kazanılması için 5 yıl ikamet şartı tek başına yeterli olmamaktadır. Kişi bu şarta dayanarak Türk vatandaşlığını kazanmak istiyor ise maddede yer alan diğer şartları da sağlıyor olmalıdır. Başvuruda bulunurken bu hususa dikkat etmek gerekmektedir.

Türkiye’de 5 Yıl İkamet Şartı ile Vatandaşlık Başvurusu Nasıl Yapılır?

Türkiye’de 5 yıl kesintisiz ikamet şartıyla Türk vatandaşlığına başvurunun nasıl yapıldığını öğrenmek için Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılmasındaki başvuru usulünü incelememiz gerekmektedir.

Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılması halinde müracaat makamı;

• Yurt içinde, ikamet edilen yer valiliği
• Yurt dışında, dış temsilciliklerdir.

Türk vatandaşlığı kazanılması hallerinin tamamı için müracaat makamı aynıdır. Ancak usul bakımından farklılıklar vardır.

Öncelikle müracaat makamı, başvuru usulüne göre yapılmış mı diye inceler. Usulüne uygun olmayan bir başvuru varsa bunu ilgiliye iade eder. Eğer usulüne uygun bir başvuruysa bu başvuruyu ‘Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonu’na gönderir.

Genel olarak Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların başvuru için gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarının tespiti, illerde oluşturulan ‘Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonu’ tarafından yapılır.

Komisyon, koşulların gerçekleşmemiş olması halinde dosyayı ilgiliye iade eder. Eksiklik var ise ilgili bu eksiklikleri tamamlayıp tekrar komisyona gönderir. Komisyon, başvurunun esası hakkında karar verme yetkisine sahip değildir. Bu yetki İçişleri Bakanlığına aittir.

Dosya, karar verilmek üzere İçişleri Bakanlığına gönderilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda duruma uygun bulunanlar Bakanlık kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabileceklerdir. Aksi takdirde başvuruları reddedilir.

Türk Vatandaşlığının Genel Olarak Kazanılmasında Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?

1. İsteği belirten form dilekçe.
2. Kişinin hangi devlet vatandaşı olduğunu gösteren pasaport veya benzeri belge, vatansız ise temininin mümkün olması halinde buna ilişkin belge.
3. İki adet biyometrik fotoğraf.
4. Kişinin kimlik bilgilerini gösteren doğum belgesi veya nüfus kayıt örneği gibi belge ve evli ise eş ve çocuklarının aile bağını kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya benzeri belge.
5. Medenî hal belgesi ve evli ise evlenme belgesi, boşanmış ise boşanmayı kanıtlayan belge, dul ise eşine ait ölüm belgesi.
6. Türk vatandaşı birinci veya ikinci derece yakınları varsa bu kişilere ait müracaat makamlarınca sistemden alınan nüfus kayıt örneği.
7. Kişinin genel sağlık bakımından tehlike teşkil edecek bir hastalığı bulunmadığına dair, usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenmiş olan sağlık raporu.
8. Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağladığına ilişkin gelirini veya mesleğini ispatlayan çalışma izni, vergi levhası, taahhütname veya benzeri belge.
9. Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz olarak beş yıl ikamet ettiğine dair il emniyet müdürlüğünden alınacak yurda giriş ve çıkış tarihlerini gösteren belge.
10. Başvuru tarihinden ileriye doğru vatandaşlık işlemlerinin sonuçlandırılmasına yetecek süreli ikamet tezkeresi.
11. Herhangi bir suç nedeniyle hakkında kesinleşmiş mahkeme kararı bulunuyorsa onaylı bir örneği.
12. Kişinin doğum tarihinin ay ve günü bulunmuyorsa, doğum tarihinin tamamlanması için ülkesinin yetkili makamlarından alınmış belge, belgenin temin edilememesi halinde ise 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 39 uncu maddesi gereğince işlem yapılmasını kabul ettiğine dair imzalı beyanı.
13. Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığını gösteren makbuz.

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü sayfasından başvuru formu ve istenen belgeler ayrıntılı bir biçimde görüntülenebilmektedir.

Dosyası tamamlanan yabancı hakkında il emniyet müdürlüğünden soruşturma yapılması istenir.

Soruşturması tamamlanan yabancının dosyası il müdürlüğüne iade edilir. İl müdürlüğünce dosya, komisyona gönderilir.

Komisyon Tarafından Yapılacak İşlemler ve Uygulanacak Esaslar Nelerdir?

Türk vatandaşlığını bu yol ile kazanmak isteyen yabancı, komisyon tarafından mülakata tabi tutulur. Mülakatta dikkat edilecek hususlar şu şekildedir:

Kişinin,

a) Başvuruda aranan şartları taşıyıp taşımadığı,

b) Soy durumu, (Türk soylu, yabancı soylu veya soyu tespit edilemeyen şeklinde belirlenir.)

c) Türkçe konuşma yeterliliği,

ç) Geçimini ne şekilde sağladığı,

d) Türkiye’nin toplumsal yaşamına uyum sağlayıp sağlamadığı.

Komisyon ayrıca başvuru için gerekli olan belgelerin olup olmadığını kontrol eder.

Doktor raporu ile tespit edilmesi halinde, konuşamayan ve duyamayanların mülakatları, bunların işaretlerinden anlayanlar aracılığıyla ya da okuma ve yazma biliyorlarsa yazılı olarak yapılır.

Komisyonca yapılan inceleme ve araştırma sonucunda aranan şartları taşımadığı anlaşılan yabancının dosyası Bakanlığa gönderilmez ve il müdürlüğünce ilgili kişiye gerekli tebligat yapılır.

Komisyonca yapılan inceleme ve araştırma sonucunda aranan şartları taşıdığı anlaşılan yabancının dosyası il müdürlüğünce, karar alınmak üzere Bakanlığa gönderilir.

Türkiye’de 5 Yıl İkamet Şartıyla Türk Vatandaşlığı Kazanılmasının Hüküm ve Sonuçları Nelerdir?

• Bu kazanım, eşin vatandaşlığına tesir etmez. (Vatansız olsa dahi.)
• Türk vatandaşlığını birlikte kazanan anne ve babanın çocukları da Türk vatandaşlığını kazanır.
• Anne veya babanın velayeti kendisinde bulunan çocukları, diğer eşin onay vermesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır. Onay verilmemesi halinde anne veya babanın bulunduğu yerdeki hakim kararına göre işlem yapılır.
• Ana veya babadan birinin ölmüş olması halinde çocuk, Türk vatandaşlığını kazanan ana veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanır.
• Anne veya babası Türk vatandaşlığı zaman kendisi kazanmayan çocuklar, ergin olduktan sonra m.11’de yer alan genel olarak Türk vatandaşlığının kazanılması yoluna başvurarak vatandaşlık kazanabilir.
• Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin karar, karar tarihinden itibaren hüküm ifade eder.

Vatandaşlık Başvurusunun Reddi Kararına Karşı İtiraz ve İptal Davası

Devletin vatandaşlık hakkındaki mahfuz yetkisi, keyfi kullanabileceği bir yetki değildir. Bu mahfuz yetki, kamu yararının gözetilmesi ile sınırlıdır.

İdarenin vermiş olduğu ret kararına itiraz edilmesi veya karara karşı iptal davasının açılması, İdari Yargı’nın konusunu oluşturmaktadır. Başvuruda bulunan kişi, başvurusuna verilen ret kararının yerinde olduğunu düşünmüyor ise bu ret kararına karşı itiraz etme veya iptal davası açma haklarını kullanabilir.

Kişi, başvuruyu reddeden yer İdare Mahkemesinde 60 gün içerisinde iptal davası açabilir. Bu süre, kararın kendisine tebliğ edildiği günü takip eden günden itibaren başlar.

Kişi yine aynı şekilde 60 gün içerisinde ret kararını veren idareye itiraz edebilir. Bu durumda iptal davası için işlemekte olan süre durur ve idarenin cevap vermesi için 30 günlük süre başlar. İdare itirazı açıkça reddederse veya 30 gün içerisinde ceza vermezse kişi 60 günlük süreye uyarak iptal davası açabilir.

Neden Biz?

Güneş & Güneş Hukuk Bürosu, yabancıların Türk vatandaşlığını kazanma süreçlerinde yabancılar hukuku ve vatandaşlık konularında uzman avukat kadrosu ile sunduğu hizmetlerle öne çıkan saygın bir hukuk bürosudur. Bu süreç, karmaşık yasal prosedürler ve titizlikle yönetilmesi gereken belgeler içerir. Güneş & Güneş Hukuk Bürosu, özellikle Türkiye’de 5 yıl ikamet ederek Türk vatandaşlığına başvurma hakkını elde eden yabancıların karşılaştığı hukuki zorluklarda rehberlik eder. Büro, vatandaşlık başvuru süreçlerinin her aşamasında, doğru ve eksiksiz belge hazırlığı, başvurunun usulüne uygun yapılması, komisyon ve bakanlık aşamalarındaki inceleme süreçlerine hakimiyeti ile müvekkillerine güvenilir bir destek sağlar. Yalnızca bununla kalmayıp karşılaşılan sorunların çözümünde ve daha sonra açılması olası iptal ve itiraz davalarında tüm hukuki süreçleri vatandaşlık konusunda uzman avukatlar ile yönetiyoruz.

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda belirtilen koşulların yerine getirilmesi için müvekkillerin doğru yönlendirilmesi, belgelerin hazırlanması ve başvuru sürecindeki olası sorunlara karşı itiraz ya da iptal davalarının açılmasında Güneş & Güneş Hukuk Bürosu’nun rolü büyüktür. Büro, idari ret kararlarına itiraz süreçlerini yönetme konusunda da müvekkillerine başarılı sonuçlar sunar. Bu hukuki destek, başvurunun her aşamasında müvekkillerin haklarını koruma ve sürecin başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlama açısından kritik önem taşır. Tüm bu nedenlerle Rusça, Almanca, İngilizce ve Türkçe olarak 4 dilde yetkin uzman avukat kadromuz ve deneyimimizle Türkiye’de 5 yıl oturum şartıyla vatandaşlık kazanılması ve diğer yabancılar hukuku konularında size hukuki olarak destek sağlamaktan mutluluk duyarız.

Sıkça Sorulan Sorular