Kripto Para Alanında Faaliyet Gösterecek Şirket Kurulumu

Kripto Para alanında faaliyet gösterecek bir şirket kurulumu için belli başlı şartlar aranmaktadır. Bu durumda son güncellemeler ışığında şartlar ve gereken evrak listelerini size sunacağız. Öncelikle sermaye, 50.000.000 TL’dir. Bazı bankalar da ek evrak olarak sicil kaydı istemektedir.

Yani kanun çıktığında daha önce mali suça karışmış bir kişi kripto para borsası zaten açamayacağı için şimdiden bankalar fiilen bu uygulamayı başlatmış durumda.

Kanuna göre kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluşu ve faaliyetleri Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) iznine tabi tutuldu. İzinsiz çalışanlara hapis cezası getirildi.

Mevcut kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 ay içinde SPK’ya başvurarak faaliyet izni alması gerekiyor.

Kripto varlık platformlarının denetimi ise SPK tarafından ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacak.

İzinsiz kripto varlık sağlayıcılığı yapan gerçek ve tüzel kişilerin yetkililerine, 3 ile 5 yıl arasında hapis cezası ve 5.000 ile 10.000 gün arasında adli para cezası verilecek.

Mevzuata göre, kripto borsalarının başvuru yapabilmesi için bazı şartlar bulunuyor. Anonim ortaklık yapısına sahip olmalı, paylarının tamamı nakit karşılığı çıkarılmalı ve en az 50 milyon TL sermaye ile kurulmalıdır. Ayrıca, kurucuların iflas etmemiş olması ve yönetim kurulunun en az üç üyeden oluşması gerekiyor. Başvurular, SPK tarafından mali açıdan değerlendirilirken, borsanın elektronik altyapısı Tübitak tarafından denetlenecek. SPK güncellemesi ise şu şekilde;

(1) Kuruluş ve Faaliyet İzni

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (Kurul) izin alınması zorunludur. Bu hizmet sağlayıcılar yalnızca Kurul tarafından belirlenen faaliyetleri yerine getirebilir. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının:

• Kuruluşları ve faaliyete başlamaları,
• Ortakları, yöneticileri, personeli, organizasyonları, sermayeleri ve sermaye yeterlilikleri,
• Yükümlülükleri, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları,
• Pay devirleri, yapılabilecek faaliyetler ve faaliyetlerin geçici veya sürekli olarak durdurulması, Kurulca belirlenen esaslara tabidir. Ayrıca, pay devirlerinde Kurul izninin alınması gerekmektedir. Kurul izni olmadan yapılan devirler pay defterine kaydedilemez ve kaydedilen işlemler hükümsüzdür.

(2) Sistem Güvenliği ve İç Kontrol

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak zorundadır. Ayrıca, iç kontrol birimlerini ve sistemlerini oluşturmakla yükümlüdürler. Kurul, bu hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına veya faaliyete başlamalarına izin verebilmesi için bazı şartlar koyar. Bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarının TÜBİTAK’ın belirlediği kriterlere uygun olması gerekir.

(3) Ortaklar İçin Şartlar

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının taşıması gereken şartlar:

a) Mali Durum ve İflas Durumu

Ortaklar, 2004 sayılı Kanun veya diğer mevzuat hükümlerine göre müflis olmamalıdır. Ayrıca, konkordato ilan etmiş, uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma başvurusu yapılmış ya da iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmamalıdır.

b) Faaliyet Geçmişi

Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ve iradi tasfiye dışında, faaliyet izni iptal edilmiş olan kurumlarla doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazla paya sahip olunmamalıdır. Kurumlar:

• Faktoring,
• Finansal kiralama,
• Finansman,
• Tasarruf finansman,
• Varlık yönetimi,
• Sigorta,
• Reasürans,
• Emeklilik şirketleri,
• Ödeme sistemi işleticileri,
• Ödeme hizmeti sağlayıcıları.

c) Suç Kaydı ve Hükümler

Ortaklar, taksirli suçlar dışında, aşağıdaki suçlardan hüküm giymemiş olmalıdır:

• Yüz kızartıcı suçlar (zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, vb.),
• Kaçakçılık suçları,
• Bilişim sistemine müdahale suçları,
• Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama,
• Terörizmin finansmanı,
• Devlet güvenliğine karşı suçlar,
• Vergi kaçakçılığı suçları,
• Bu tür suçlara iştirakten hüküm giymemiş olmalıdır.

d) Mali Güç ve İtibar

Ortaklar, yeterli mali güce ve işin gerektirdiği dürüstlük ile itibara sahip olmalıdır.

e) Şeffaflık ve Açıklık

Ortaklık yapısı şeffaf ve açık olmalıdır.

(4) Yönetim Kurulu ve Temsilciler İçin Şartlar

Yönetim kurulu üyeleri ve kripto varlık hizmet sağlayıcısını temsile yetkili kişiler, ortaklar için belirlenen şartları taşımak zorundadır. Mali güç şartı hariç, diğer şartlar yönetim kurulu üyeleri için de geçerlidir. Bir kişi, şirket esas sözleşmesine göre:

• Şirketin dağıtılabilir kârının yarısından fazlasını tek başına alma hakkına sahipse,
• Veya yönetim kurulunda üye sayısının yarısından fazlasını seçme ya da aday gösterme hakkına sahipse, bu kişi de aynı şartları taşımak zorundadır.

(5) Ortaklık Yapısı Değişiklikleri

Kripto varlık hizmet sağlayıcısının tüzel kişi kurucu ortakları, sermayesinin veya oy haklarının %10 veya daha fazlasını temsil eden paylara sahip olmalıdır. Ayrıca, bu oran altında olsa bile yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylara sahip ortaklar, kuruluş sonrasında ortaklık yapısındaki değişikliklerde aynı şartları taşımak zorundadır. Eğer ortaklık yapısı değişir ve ortaklar belirtilen şartları sağlamazsa, sahip oldukları payları altı ay içinde şartları sağlayan kişilere devretmek zorundadır. Kurul, devredilecek paylara düşen oy haklarının kimler tarafından ve nasıl kullanılacağını belirleyecektir.

(6) Kripto Varlık İşlemleri ve Platformlar

Kripto varlıkların alınıp satılması, ilk satış veya dağıtımının yapılması, takas, transfer ve saklama işlemleri ile ilgili usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.

(7) Kurul’un Düzenleyici Yetkileri

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, bu Kanun’un hükümleri dışında, diğer hükümlerine tabi değildir. Kurul, uygulamada açıklık bulunmayan veya yönlendirilmesi gereken durumlarda düzenleyici işlemler yapabilir ve özel nitelikli kararlar alabilir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun görüşü alınarak bankalara yükümlülük getirecek düzenlemeler yapılabilir.

(8) Sermaye Piyasası Araçları ve Kripto Varlıklar

Sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklarla ilgili düzenleyici işlemleri yapmak ve gerekli tedbirleri uygulamak Kurul’un yetkisindedir. Ayrıca, Kurul, dağıtık defter teknolojisi ya da benzeri bir teknoloji kullanılarak oluşturulan kripto varlıkların satış ve dağıtımına dair esasları belirleyebilir. Bu tür kripto varlıkların satış ve dağıtımının yapılması, kamu güvencesi anlamına gelmez. Ayrıca, bu işlemler sırasında doğru bilgilendirme yapılması zorunludur ve yanlış bilgi veren kişiler sorumlu tutulacaktır.

(9) Diğer Mevzuatlar

Kurum ve kuruluşların, kripto varlıklara ilişkin diğer mevzuattan kaynaklanan görev ve yetkileri saklıdır.

(10) Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun

Kripto varlıklarla yapılan işlemler, 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı “Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun” ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılır.

(11) Rehin Sözleşmeleri

Kripto varlıkları konu edinen rehin sözleşmelerine, 20/10/2016 tarihli ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uygulanmaz.

Ek olarak;

Sermaye Piyasası Kanununda yapılan değişiklik ile hizmet sağlayıcılara sermaye zorunluluğu getirildi. Bu şartla birlikte hem yatırımcının korunması, hem de hizmet veren firmalara bir dizi yaptırım uygulanabilmesi sağlanacak.

Kripto varlıkların ihracı, satışı, takası ve dağıtımı için Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) yetki verildi.

Bundan sonra bütün transfer işlemleri kayıt altına alınacak. SPK, tedbir ve yaptırım uygulamak konusunda da yetkili olacak. Kurul, hizmet sağlayıcılar ile müşterileri arasındaki sözleşme şartlarına ilişkin belirlemelerde bulunabilecek.

Varlıkları zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcılarının; yönetim kurulu başkanı, üyeleri ve diğer yetkilileri için 8 ile 14 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.

İşlenen suçta, zimmete geçirmenin anlaşılmaması için hileli davranışlar işlenmesi halinde failler, 14 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası ile yargılanabilecek.

Kanunda yapılalan değişiklik ile piyasa dolandırıcılığı ve manipülatif eylemlere 246 bin lira ile 6 milyon lira arasında idari para cezası uygulanacak.

Hizmet sağlayıcının borcu, müşteriyi endişelendirmeyecek

Kanunda yapılan düzenleme ile birlikte getirilen “sermaye şartı” kripto platformlarını daha güvenilir kılacak.

Kripto varlık hizmeti sağlayıcıların kurulup, faaliyete başlaması için SPK izin almaları zorunlu olacak.

Kripto varlık hesabı olan müşterilerin nakit ve kripto varlıklarına, hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle haciz, rehin veya tedbir uygulanamaz.

Son olarak özetlemek gerekirse, yapılacak işlemler adım adım şu şekilde olacaktır;

1-) Şirket Yapısı, Anonim Şirkete çevrilecektir.

2-) Şirketin ortak sayısı 3’den az ise, en az 3 ortaklı bir yapı kurulacaktır.

3-) Şirketin Banka Hesabına, banka ile görüşülüp gerekli sermaye (50.000.000 TL) yatırılacaktır. Bu para yurtdışından gelmesi durumunda, SWIFT açıklamasında belirtilmelidir.

4-) Sonrasında, ortaklardan ve şirketten aşağıda belirtilen gerekli belge listesi tamamlanıp, ilgili kurum ve kuruluşlara lisans için başvuru yapılacaktır.

5-) Sonrasında gerekli takip yapılacak ve ret durumunda olası çözüm ve dava yollarına gidilecektir.

 Kripto Para Platformlarının Kuruluş Şartları

1) Platformların Kuruluşuna İlişkin Şartlar

Platformların kuruluşuna, Kurul tarafından izin verilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Platform, anonim şirket olarak kurulmalıdır.

b) Paylar, tamamı nama yazılı olmalıdır.

c) Paylar, nakit karşılığı çıkarılmalıdır.

ç) Asgari 50.000.000 TL sermaye ile kurulmalıdır. Bu sermayenin tamamı nakden ödenmiş olmalı ve öz sermayesi bu tutardan az olmamalıdır.

d) Esas sözleşmeleri, Kanun ve ilgili düzenlemelere uygun olmalıdır.

e) Kurucular, Kanun’da ve ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları taşımalıdır.

f) Ticaret unvanında, sunacakları hizmetleri gösteren “kripto varlık alım satım platformu” ibaresi yer almalıdır.

g) Esas sözleşmesinde, işletme konusu olarak yalnızca kripto varlık alım satımı, ilk satış veya dağıtım, takas, transfer ve bu işlemlerle ilgili saklama hizmetlerinden bir veya daha fazlası yer almalıdır.

ğ) Yönetim kurulu en az üç üyeden oluşmalıdır.

h) Ortaklık yapısı şeffaf ve açık olmalıdır.

2) Kuruculara, Ortaklara ve Yöneticilere İlişkin Şartlar

Platform kurucu ve ortaklarının taşıması gereken şartlar:

a) 2004 sayılı Kanun veya diğer mevzuat hükümlerine göre müflis olmamalıdır. Ayrıca, konkordato ilan etmemiş, uzlaşma ile yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmemiş ya da iflasın ertelenmesi kararı verilmemiş olmalıdır.

b) Tasfiyeye tabi tutulan bankerler dışında, faaliyet izni iptal edilmiş olan kurumlar şunlardır:

• Faktoring,
• Finansal kiralama,
• Finansman,
• Tasarruf finansmanı,
• Varlık yönetimi,
• Sigorta,
• Reasürans,
• Emeklilik şirketleri,
• Ödeme sistemi işleticileri,
• Ödeme hizmeti sağlayıcıları,
• Para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlar.

Bu kurumlarda, doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazla paya sahip olunmamalıdır. Ayrıca, bu kurumların kontrolü elinde bulundurulmamalıdır.

c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, affa uğramış olsa bile şu suçlardan hükümlü olmamalıdır:

• Basit veya nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas,
• Kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, vergi kaçakçılığı,
• Terörizmin finansmanı, Devletin şahsiyetine karşı suçlar, casusluk ve benzeri suçlar.

d) Kanunun 101. maddesinin (a) bendine göre işlem yasaklı olmamalıdır.

e) Gerekli mali güce ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip olmalıdır.

f) Faaliyet izni iptal edilen kuruluşlarda, sorumluluğu bulunan kişilerden olmamalıdır.

Platformların Kurulumu İçin Yapılacak Başvuru İle Birlikte Gönderilmesi Gereken Belgeler

1. İlke Kararı’nda belirtilen şartların sağlandığını beyan eden ve Kurul’a başvurulmasına dair yetkili organ kararı.
2. Ortaklar ile yöneticilere ilişkin belgeler:a) Son 6 ay içerisinde alınmış adli sicil belgesi,b) Nüfus cüzdanı örneği (TC vatandaşları için) / pasaport örneği (Yabancı kişiler için),c) Diploma örneği ve özgeçmiş.
3. Şirketin faaliyetlerine ilişkin belgeler:a) Kullandığı bilgi sistemleri altyapısına dair açıklamalar,b) Müşteri varlıklarının korunmasına ilişkin süreç ve araçlara dair açıklamalar,c) Yapılan işlemlerin blok zinciri sistemine işlenmesine ilişkin süreçler,d) Diğer iç ve dış sistemlerle entegrasyonlar (AML/CFT sistemleri, kamu otoritelerine raporlama vb.),e) Operasyon ve raporlama süreçleri,f) Risk yönetim süreçlerinin işleyişine dair açıklamalar.
4. Şirketin saklama altyapısına ilişkin belgeler:a) Kripto varlıkların ve müşterilerin nakit varlıklarının saklanmasına yönelik sistemin işleyişine dair açıklamalar,b) Kripto varlıklarının saklanması için şirket dışından hizmet alınıp alınmadığı,c) Kripto varlıkların saklanmasında kullanılan cüzdan teknolojilerine dair açıklamalar.
5. Organizasyon şeması.

SIK SORULAN SORULAR