Startup hukuku, şirketlerin kuruluşundan operasyonel süreçlerine, fikri mülkiyet haklarından finansman yöntemlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Girişimcilerin hukuki sorumluluklarını, haklarını ve yükümlülüklerini anlamaları, işlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak için kritik öneme sahiptir.
Fikri Mülkiyetin Korunması
Girişimcilerin en önemli varlıklarından biri fikri mülkiyetleridir. Bu bağlamda, çeşitli koruma yöntemleri bulunmaktadır:
1. Marka Tescili:
● Başvuru Süreci: Marka tescili, Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TPM) yapılır. İlk olarak, marka başvurusunun uygunluğu incelenir. Başvuru sonrası, 2-3 ay içerisinde inceleme sonuçları açıklanır.
● Koruma Süresi: Tescil edilen markalar, 10 yıl süreyle korunur ve her 10 yılda bir yenilenebilir.
● İtiraz Süreci: Tescil edilen markalara itiraz süreci vardır. Diğer markalar, itirazda bulunarak tescilin iptalini talep edebilir.
2. Patent:
● Türleri: İki ana patent türü vardır: buluş patenti (20 yıl) ve faydalı model (10 yıl).
● Başvuru ve İnceleme: Patent başvurusu, ilgili buluşun yenilikçi ve sanayiye uygulanabilir olması gerekmektedir. Başvuru sonrasında yapılan incelemede, buluşun özgünlüğü araştırılır.
3. Telif Hakkı:
● Korunan Eserler: Yazılı eserler, müzik, resim ve yazılım gibi eserler telif hakkı ile korunur.
● Hakların Kapsamı: Eser sahibi, eserinin çoğaltılması, dağıtılması ve sergilenmesi gibi haklara sahiptir.
Şirket Kuruluş Süreci
Girişimciler, işlerini hayata geçirirken hangi şirket türünü seçeceklerine karar vermelidirler. Türkiye’de en yaygın iki şirket türü şunlardır:
Limited Şirket (LTD.):
● Kuruluş Gereklilikleri: En az 1, en fazla 50 ortakla kurulabilir. En az 50.000 TL sermaye gerekmektedir.
● Sorumluluk: Ortaklar, şirkete koydukları sermaye ile sınırlı bir sorumluluğa sahiptir.
● Yönetim Kurulu: Limited şirketlerde yönetim genellikle ortaklardan biri veya birkaçının atadığı yöneticiler tarafından yapılır. Yönetim yapısı esneklik gösterebilir.
● Genel Kurul: Ortaklar, belirli aralıklarla bir araya gelerek genel kurul toplantıları yapar ve önemli kararlar alır.
● Kar Dağıtımı
Kar Payı: Şirket karı, ortaklar arasında paylara orantılı olarak dağıtılır. Kar dağıtımı genel kurul kararı ile belirlenir.
● Denetim
Denetim Gerekliliği: Limited şirketler genellikle bağımsız denetim zorunluluğuna tabi değildir. Ancak, belirli büyüklükteki şirketler için bu kural değişebilir.
● Vergilendirme
Kurumsal Vergi: Limited şirketler, elde ettikleri kar üzerinden kurumsal vergi öderler. Türkiye’de bu oran %20’dir (değişebilir).
● Sermaye Artırımı ve Azaltımı
Esneklik: Şirket sermayesinin artırılması veya azaltılması mümkündür. Ancak, bu işlemler belirli hukuki prosedürlere tabidir.
● Fesih ve Tasfiye
Fesih: Limited şirket, ortakların kararı ile feshedilebilir. Fesih süreci, tasfiye aşamasını da içerir ve borçların ödenmesi gereklidir.
● Kuruluş Süreci
Kolay Kuruluş: Limited şirketin kuruluşu, genellikle diğer şirket türlerine göre daha az prosedür gerektirir. Gerekli belgelerle birlikte ticaret siciline başvuru yapılır.
Daha fazlası için inceleyebilirsiniz.
Anonim Şirket (A.Ş.):
● Kuruluş Gereklilikleri: En az 1, en fazla sınırsız ortakla kurulabilir. Asgari 250.000 TL sermaye gereklidir.
● Sermaye Yapısı: Pay senetleri ile bölünebilir, bu da şirketin hissedarlarının kolayca değişmesine olanak tanır.
● Yönetim
Yönetim Kurulu: Anonim şirketler, genellikle bir yönetim kurulu tarafından yönetilir. Yönetim kurulu, ortaklar tarafından seçilir ve şirketin yönetiminden sorumludur.
● Genel Kurul: Ortaklar, yılda en az bir kez genel kurul toplantısı yaparak önemli kararları alır.
● Kar Dağıtımı
Kar Payı: Şirket karı, hisse senedi oranına göre ortaklar arasında dağıtılır. Kar dağıtımı, genel kurul kararı ile belirlenir.
● Denetim
Bağımsız Denetim: Anonim şirketler, belirli büyüklükteki işletmeler için bağımsız denetim zorunluluğuna tabidir.
● Vergilendirme
Kurumsal Vergi: Anonim şirketler, elde ettikleri kar üzerinden kurumsal vergi öderler. Türkiye’de bu oran %20’dir (değişebilir).
● Sermaye Artırımı ve Azaltımı
Sermaye Değişiklikleri: Anonim şirketlerde sermaye artırımı veya azaltımı mümkündür. Bu işlemler belirli hukuki prosedürlere tabidir ve genel kurul onayı gerektirir.
● Fesih ve Tasfiye
Fesih: Anonim şirket, ortakların kararı veya mahkeme kararı ile feshedilebilir. Fesih süreci tasfiye aşamasını içerir.
● Kuruluş Süreci
Daha Karmaşık Kuruluş: Anonim şirketin kuruluşu, limited şirkete göre daha karmaşık prosedürler gerektirebilir. Ticaret siciline başvuru, ana sözleşme hazırlama gibi işlemler yapılır.
● Hisse Senetlerinin Devri
Kolay Devredilebilirlik: Hisse senetleri, diğer ortakların rızasına ihtiyaç olmadan devredilebilir. Bu, anonim şirketin likiditesini artırır.
Daha fazlası için inceleyebilirsiniz.
Veri Koruma ve Kişisel Verilerin Korunması
Girişimcilerin, veri toplama süreçlerinde Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) uymaları gerekmektedir:
1. Kişisel Verilerin İşlenmesi:
● Aydınlatma Yükümlülüğü: Veri sahibi, kişisel verilerin toplanma amacı ve süresi hakkında bilgilendirilmelidir.
● Veri İzinleri: Kişisel verilerin işlenmesi için açık rıza alınması gerekmektedir.
2. Veri Güvenliği:
● Teknik ve İdari Tedbirler: Veri güvenliğini sağlamak için çeşitli teknik önlemler alınmalıdır. Örneğin, şifreleme, erişim kontrolleri gibi uygulamalar.
Sözleşmelerin Önemi
Startup’lar için sözleşmeler, işin hukuksal temelini oluşturur. Aşağıda bazı önemli sözleşme türleri verilmiştir:
1. Gizlilik Sözleşmesi (NDA):
● Amaç: Tarafların birbirlerinin ticari sırlarını koruma yükümlülüğünü belirler.
● Kapsam: Hangi bilgilerin gizli olduğu, gizlilik süresi gibi detaylar net bir şekilde belirtilmelidir.
2. Hissedarlar Sözleşmesi:
● Amaç: Şirketin ortakları arasında hak ve yükümlülükleri düzenler.
● Kapsam: Hisselerin devri, oy hakları, kâr dağıtımı gibi konuları kapsar.
3. İş Sözleşmeleri:
● Çalışan Hakları: Çalışanların hakları, görevleri, çalışma saatleri gibi unsurları içerir.
● Fesih Koşulları: Sözleşmenin nasıl sona ereceğine dair hükümler içerir.
4. E-Ticaret Sözleşmeleri:
● Tüketici Hakları: E-ticaret yapan girişimlerin, tüketicilere karşı sorumluluklarını belirler.
● Mesafeli Satış: Mesafeli satış sözleşmesi, tüketicinin haklarını koruyarak satış süreçlerini düzenler.
Yatırım Süreçlerinde Hukuki Çerçeve
Startup’ların yatırım süreçleri, hukuki bakımdan kritik bir aşamadır. Bu süreçte aşağıdaki unsurlar önem taşır:
1. Yatırım Sözleşmeleri:
● Türleri: Hisse alım sözleşmeleri, sermaye artırımı sözleşmeleri gibi farklı türlerde olabilir.
● Hükümler: Yatırımcıların hakları, pay sahipliği, yöneticilik hakları gibi konuları kapsar.
2. Due Diligence:
● İnceleme Süreci: Yatırımcıların, yatırım yapacakları girişim hakkında detaylı bir inceleme yapmalarıdır. Finansal raporlar, sözleşmeler ve yasal yükümlülükler gözden geçirilir.
3. Hissedarlar Arası Anlaşmalar:
● İşbirliği Koşulları: Ortakların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenler ve potansiyel anlaşmazlıkları önler.
Girişimcilerin Karşılaşabileceği Kanunlar
Girişimciler, çeşitli yasal düzenlemelerle karşılaşırlar. Önemli olanlar:
● Türk Ticaret Kanunu (TTK): Şirket kuruluşu, yönetimi, iflas gibi konuları düzenler.
● Türk Borçlar Kanunu: Sözleşmelere dayalı ilişkileri ve borçlar hukukunu düzenler.
● Fikri Mülkiyet Kanunu: Patent, marka ve telif haklarını koruma altına alır.
● Kişisel Verilerin Korunması Kanunu: Kişisel verilerin işlenmesine ilişkin düzenlemeleri içerir.
● Tüketici Kanunu: Tüketici hakları ve ilişkilerini düzenler.
Neden Biz?
Girişimcilerin profesyonel hukuk desteği alması, işlerinin sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde ilerlemesi için önemlidir:
● Hukuksal Risklerin Azaltılması: Profesyonel hukuki danışmanlık, girişiminizi olası hukuki risklerden korur.
● Yatırımcı İlişkilerinin Yönetimi: Yatırımcılarla olan ilişkilerin düzgün bir şekilde yürütülmesini sağlar.
● Zaman ve Kaynak Tasarrufu: Uzman bir hukuki destek, girişimcilerin zamanını ve kaynaklarını daha verimli kullanmalarını sağlar.
Güneş& Güneş Hukuk Bürosu olarak, 25 yıllık tecrübemizle, girişimcilerin ve şirketlerin ihtiyaç duyduğu hukuki desteği sağlamaktan gurur duyuyoruz. Başta startup hukuku olmak üzere, şirket kuruluşu, şirket devralmaları, sözleşme düzenleme ve startupla ilgili tüm konularda uzman ekibimizle yanınızdayız. Müvekkillerimize, yenilikçi iş fikirlerini hukuki çerçevede koruma, yatırım süreçlerini güvence altına alma ve ticari ilişkilerini sağlam bir temele oturtma konusunda kapsamlı hizmetler sunuyoruz. Her adımda, iş hedeflerinizi gerçekleştirme yolunda stratejik rehberlik ederek, başarılı bir iş hayatı için gerekli hukuki altyapıyı kurmanıza yardımcı oluyoruz.
