Yabancı ülke vatandaşı olarak Türkiye’de herhangi bir yasal yolla bulunan kişilerin yurtdışından kazandığı gelirin Türkiye’de vergilendirilmesi noktasında bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu doğrultuda aynı vergi konusunda birden fazla vergi ödenmeyecektir. Bu konuda gerekli birtakım şartların sağlanmış olması gerekmektedir.
Yurtdışında kazanılan gelirin Türkiye’de vergilendirilmesi ile ilgili kapsamlı bilgiye uzman avukatlarımızın hazırlamış oldukları bu yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
Çifte Vergilendirme Nedir?
Çifte vergilendirme genel olarak tek bir vergi konusu üzerinden birden fazla vergi alınması durumudur. Türk hukuku açısından vergilendirme konusunda kural tek bir konu üzerinden yalnızca bir vergi alınmasıdır.
Çifte vergilendirme Vergi Usul Kanunu’nda “Aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınması” şeklinde tanımlanmaktadır.
Öte yandan aynı olgunun farklı konular üzerinden vergilendirildiği durumlar da olabilmektedir. Fakat bu durum bahsedildiği üzere aynı konu üzerinden olmamaktadır. Merkezi idare ve yerel yönetimler aynı faaliyet üzerinden farklı vergiler alabilmektedir.
Tüm bunlar beraberinde ülkeler arasında çifte vergilendirilmenin önlenmesi amacı ile anlaşmalar yapılmakta ve bu durum doğrultusunda aynı konu üzerinden mükellef yalnızca bir vergi ödemektedir.
Yabancı Ülkeden Kazanılan Gelir Türkiye’de Vergilendirilir mi?
Türkiye, diğer ülkelerle gelir vergileri üzerinden çifte vergilendirme uygulamasının engellenmesi amacı ile birtakım düzenlemeler ve anlaşmalar gerçekleştirmiştir. Türkiye, 60 ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması imzalamıştır. Bu anlaşmalardan 49 tanesi yürürlüğe girmiştir. Bu doğrultuda Türkiye’nin çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması imzalayıp yürürlüğe soktuğu ülkeler şunlardır:
- Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
- Almanya
- Arnavutluk
- Avusturya
- Azerbaycan
- Belarus
- Belçika
- Birleşik Arap Emirlikleri
- Bulgaristan
- Cezayir
- Çin Halk Cumhuriyeti
- Danimarka
- Endonezya
- Finlandiya
- Fransa
- Güney Kore
- Hırvatistan
- Hindistan
- Hollanda
- İngiltere
- İsrail
- İsveç
- İtalya
- Japonya
- Kazakistan
- Kırgızistan
- Kuveyt
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
- Litvanya
- Macaristan
- Makedonya
- Malezya
- Mısır
- Moğolistan
- Moldova
- Norveç
- Özbekistan
- Pakistan
- Polonya
- Romanya
- Rusya Federasyonu
- Singapur
- Slovakya
- Suudi Arabistan
- Tacikistan
- Tunus
- Türkmenistan
- Ukrayna
- Ürdün
Bu ülkelerde elde edilen gelir, çifte vergilendirme anlaşmalarına esas olan ilkeler doğrultusunda yalnızca bir ülkede vergilendirilecektir.
Çifte Vergilendirme Anlaşmaları
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında üç ilke göz önünde bulundurulmaktadır. Bunlar: İkamet ilkesi, kaynak ilkesi ve uyrukluk ilkesidir.
A- İkamet Edilen Ülkeden Farklı Ülkede Kazanılan Gelirin Vergilendirilmesi (İkamet İlkesi)
Kişiler ikamet ettikleri ülke dışındaki faaliyetleri ile elde etmiş oldukları gelirin vergilendirilmesi konusu pek çok kişi için soru işareti oluşturmaktadır. Örneğin Türkiye’de ikamet etmekte olan bir kişinin Almanya’daki faaliyetlerden elde edeceği gelir ne şekilde vergilendirilecektir?
Türkiye’nin de birçok devletle imzalamış olduğu çifte vergilendirme anlaşmaları doğrultusunda esas alınan “ikamet ilkesi” doğrultusunda anlaşmalı ülkelerde gerçekleştirilen faaliyetler sonucu elde edilen gelir yalnızca kişinin ikametinin bulunduğu ülkede vergilendirilecektir.
B- Farklı Ülkeden Elde Edilen Gelirin Faaliyet Ülkesinde Vergilendirilmesi (Kaynak İlkesi)
Bu ilke doğrultusunda gerçekleştirilecek olan çifte vergilendirme anlaşmalarında vergilendirme uygulaması kişinin geliri kazanmış olduğu ülkede gerçekleştirilmektedir. Bu ilke anlaşmalarda çok sık tercih edilmemektedir.
C- Yabancı Ülkede Elde Edilen Gelire İlişkin Verginin Vatandaşı Olunan Ülkeye Ödenmesi (Uyrukluk İlkesi)
Bu ilke doğrultusunda kişilerin anlaşmalı ülkelerde kazanmış oldukları gelir vatandaşlık bağıyla bağlı oldukları ülkede vergilendirilmelidir.
Peki Türkiye bu çifte vergilendirme ilkelerinden hangisini kabul etmektedir?
Farklı Ülkede Kazanılan Gelirin Türkiye’de Vergilendirilmesi
Türkiye, imzalamış olduğu çifte vergilendirme anlaşmalarında ikamet ve uyrukluk ilesini benimsemektedir. Bu durum Gelir Vergisi Kanunu’nun 3. Maddesinde şu şekilde ifade edilmektedir:
“Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler:
- Türkiye’de yerleşmiş olanlar;
- Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese,teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları”
Buna göre Türkiye’de ikamet etmekte olan Türkiye ve yabancı ülke vatandaşları ile merkezi Türkiye’de bulunan şirket/kurumlara bağlı olarak yurtdışında bulunan Türk vatandaşları farklı ülkelerden elde ettikleri gelir üzerinden Türkiye’de vergilendirilecektir.
Öte yandan Yabancı bir devlette merkezi Türkiye’de bulunan teşebbüse bağlı olarak bulunan Türk vatandaşlarının elde ettikleri gelir bulundukları devlette vergilendirildi ise Türkiye’de tekrardan vergilendirilmeyecektir.
Türkiye’de Bulunan Yabancıların Vergilendirilmesi
Yukarıda da değindiğimiz üzere Türkiye’de ikamet etmekte olan yabancılar Gelir Vergisi Kanunu doğrultusunda farklı ülkelerden elde ettikleri gelir üzerinden Türkiye’de vergilendirileceklerdir.
Bu noktada gelirin elde edildiği ülke, vatandaşı olunan ülke ve Türkiye arasındaki anlaşmaların ise uzman avukat desteği ile hukuki değerlendirilmesinin yapılması da son derece önemlidir.
Hangi Gelir Unsurları İki Farklı Ülkede Vergilendirilmez?
Çifte vergilendirme anlaşmaları yalnızca bazı gelir unsurları açısından geçerlidir. Buna göre yukarıda sayılan anlaşmalı ülkelerde elde edilen gelirle aşağıdaki alanlarda elde edilmiş ise çifte vergilendirmeye tabi olacaktır:
- Sahip olunan gayrimenkullerden elde edilen gelirler
- Ticari faaliyet kazançları
- Faiz gelirleri
- Sermaye değer artış kazançları
- Ücret gelirleri
- Şirket yönetim kurulu üyelerinin şirkete bağlı gelirleri
- Sanatçı ve sporcuların gelirleri
- Özel sektör çalışanlarının emeklilik gelirleri
Yukarıda çifte vergilendirme anlaşmalarına tabi olan gelir alanlarından bazılar verilmiştir. Bununla birlikte gelirin elde edildiği ülke ile gerçekleştirilen çifte vergilendirme anlaşmaları doğrultusunda belirlenen alanlardaki vergilendirme uygulamaları bu anlaşmalar ile belirlenecektir.
Neden Biz?
Belirli konularda farklı ülkelerde elde edilen gelirin Türkiye’de vergilendirilmesi özel bazı anlaşmalarla düzenlenmiştir. Buna göre gelirin elde edildiği ülke ile yapılan bir çifte vergilendirme anlaşması varsa bu doğrultuda vergilendirme konusunda farklı uygulamalar gerçekleştirilebilmektedir.
Güneş & Güneş Hukuk Bürosu olarak 4 dilde (Türkçe, İngilizce, Rusça ve Almanca) konuşan ve hizmet veren uzman avukat ekibimiz ile farklı ülkeden elde ettiğiniz gelirin vergilendirilmesi konusunda sizlere ihtiyacınız olan profesyonel desteği sağlamamız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Vatandaşı Olduğu Ülkeden Gelir Elde Eden Kişiler Türkiye’de Vergi Ödemeli Midir?
Türkiye, vergilendirme konusundaki ilgili kanunlarında “ikamet edilen ülkede vergi ödenmesi” ilkesini benimsemektedir. Öte yandan Türkiye, çifte vergilendirme anlaşmaları ile bir konudan iki kere vergi alınmasını engelleyen de bir ülkedir. Dolayısıyla kazanılan gelirin kaynak ülkesine ve gelirin konusuna göre herhangi bir vergilendirme işlemi yapılmadı ise Türkiye’de ikamet eden kişiler yalnızca Türkiye’de vergi ödeyeceklerdir. Bu durum ilgili anlaşmalar ile değişiklik gösterebilmektedir.
Türk Vatandaşları Farklı ülkeden Kazandıkları Gelirin Vergisini Hangi Ülkede Öderler?
Türk vatandaşları kazanmış oldukları gelirin vergisini kazanmış oldukları ülkede ödemediler ise toplu olarak Türkiye’de ödeyeceklerdir. Bu durum yapılan çifte vergilendirme anlaşmalarına göre belirlenmektedir.
Güneş & Güneş Hukuk Bürosu olarak, vergi hukuku ve uluslararası hukuki süreçlerde uzmanlaşmış avukatlarımızla bu tür karmaşık vergi süreçlerinde profesyonel destek sunmaktayız. Büro olarak, müvekkillerimizin haklarını en üst düzeyde korumak adına, vergilendirme, çifte vergilendirme gibi süreçlerde hukuki danışmanlık ve savunma hizmetleri sunuyoruz. 25 yılı aşkın deneyimimiz ve uzman kadromuzla, ulusal ve uluslararası ceza davalarında müvekkillerimizin yanında yer almaktayız.
